De carnavalsdatum vindt zijn huidige oorsprong in de kerkelijk kalender en is een feest van gekheid, spot en uitbundigheid. Carnaval begint zeven weken voor eerste paasdag. Aangezien eerste paasdag op de eerste volle maan valt na het begin van de lente op 21 maart start Pasen en carnaval ieder jaar op een andere datum. Op zijn vroegst valt eerst paasdag op 22 maart en op zijn laatst op 25 april. Haal je daar 7 weken af en dan kom je op 1 februari uit als vroegst mogelijke datum waarom Carnaval begint. Laatste mogelijke Carnaval datum is 9 maart. De woensdag die volgt na carnaval heet ‘Aswoensdag’ en daarna breekt de 40 dagen vastenperiode aan. Vastenperiode duurt tot Pasen.
Carnaval datum 2022
| jaar | start | eind | dagen | weeeknr |
| 2019 | 3-mrt-19 | 5-mrt-19 | zondag t/m dinsdag | 9 / 10 |
| 2020 | 23-feb-20 | 25-feb-20 | zondag t/m dinsdag | 8 / 9 |
| 2021 | 14-feb-21 | 16-feb-21 | zondag t/m dinsdag | 6 / 7 |
| 2022 | 27-feb-22 | 1-mrt-22 | zondag t/m dinsdag | 8 / 9 |
| 2023 | 19-feb-23 | 21-feb-23 | zondag t/m dinsdag | 7 / 8 |
| 2024 | 11-feb-24 | 13-feb-24 | zondag t/m dinsdag | 6 / 7 |
| 2025 | 2-mrt-25 | 4-mrt-25 | zondag t/m dinsdag | 9 / 10 |
| 2026 | 15-feb-26 | 17-feb-26 | zondag t/m dinsdag | 7 / 8 |
| 2027 | 7-feb-27 | 9-feb-27 | zondag t/m dinsdag | 5 / 6 |
| 2028 | 27-feb-28 | 29-feb-28 | zondag t/m dinsdag | 8 / 9 |
| 2029 | 11-feb-29 | 13-feb-29 | zondag t/m dinsdag | 6 / 7 |
Raad van Elf
Op 11 november om precies 11.11 (in de ochtend) start het carnaval seizoen. Elf november is exact 40 dagen voor 21 dagen voor de korste dag (minste lichturen) van het jaar. Er worden op die dag ceremonies gevierd en worden het carnavalsthema bekend gemaakt in de verschillende plaatsen waar carnaval gevierd wordt. Het getal 1 is het getal van de dwazen en gekken. Op de 11 van de 11 vinden ook de eerste vergaderingen plaats van de ‘Raad van Elf’ ter voorbereiding van Carnaval.
Prins Carnaval
Prins Carnaval wordt rond de 11 november gekozen. Het is vaak een actief lid van de carnavalsvereniging en is een soort ceremoniemeester tijdens de Carnaval. Voorafgaand aan officiële proclamatie is het een groot geheim waarbij er vooraf veel over wordt gespeculeerd in het dorp of stad. De prins wordt bijgestaan door een hofnar, een minister en soms ook adjudanten. Als een prins voor 3 keer is herkozen als prins, wordt hij gekroond als Keijzer. Dit speelt zich meestal af in Noord Brabant. Voor de kinderen wordt er een aparte jeugdprins of jeugdprinses gekozen.
Een week voor de start van de carnaval vindt er een ceremonie plaats waarbij officieel de sleutel van de stad wordt overgedragen van het (stads) bestuur aan de prins. Vaak is het een grote houtensleutel die symbolisch de macht wordt overgedragen aan de Prins. Uiteraard moet de sleutel terug gegeven worden voor of op Aswoensdag.
Twee type Carnaval
Er zijn een twee soorten Carnaval: Rijnlands en Bourgondisch carnaval. Rijnlands carnaval kom je in Nederland vooral tegen in Maastricht. Het accent ligt op geschminkte gezichten en traditionele kleding. Daarnaast kom je kleuren geel, groen en rood veelvuldig tegen. In Duitsland zie je deze vorm van Carnaval vaak terug komen.
Wel Bourgondisch carnaval wordt gekenmerkt door deelnemers verkleed gaan. Niet in traditionele kleding maar bijvoorbeeld verkleed naar een bekend persoon. Ook zie de boerenkiel vaak terugkomen. Het Bourgondisch carnaval kom je tegen in noord Brabant, zeeland en dele van Gelderland. In deze regio’s worden tijdens de carnaval de plaatsnaam gewijzigd en denk hierbij aan Tilburg (kruikenstad), Den Bosch (Oeteldonk), Eindhoven (Lampet). Elk jaar zijn tientallen optochten gepland.
Carnaval datum op Nederlandse Antillen
Op de Nederlands Antillen wordt ook Carnaval gevierd en kent een rijke historie. Op benedenwindse eilanden Aruba, Curaçao en Bonaire loopt de carnaval voorafgaand aan de vastenperiode. Op sint maarten wordt er Carnaval gevierd in de week van koningsdag (27 april). Op de eilanden vind je kleurrijke praalwagens en schitterende kostuums. Het is een uitbundig feest. Lees ook meer over carnaval op Curaçao en Carnaval op Bonaire
Lees meer: Carnaval in Duitsland 2022