De wetgeving rondom de opbouw van vakantiedagen is per 1 januari 2012 aangepast waarbij er geen onderscheid is gemaakt tussen zieke en niet zieke medewerkers. Vanaf nu heeft iedereen recht op een minimaal wettelijk aantal vakantiedagen van 20 dagen bij een voltijds dienst verband. Werk je deeltijd dan is de opbouw naar rato. De wettelijke vakantiedagen 2017 kan je meenemen naar 2018 maar moet wel in de eerste helft van het nieuwe jaar eerst ‘opgemaakt’ worden.
De opbouw van het minimaal wettelijk aantal vakantiedagen per jaar is ook in uren goed uit te rekenen: in uren is dit 4 keer het aantal uren per week dat je werkt. Bij een volledige baan mag je dus minimaal 4 weken per jaar vakantie opnemen. Daarnaast is het ook mogelijk om de vakantiedagen in losse uren op te nemen. Bijvoorbeeld : als je 25 uur per week werkt, heb je recht op 100 vakantie-uren per jaar. Tijdens de opname van de wettelijke vakantie betaalt de werkgever het salaris gewoon door.
Uiteraard kunnen werkgevers boven de minimale verplichte vakantiedagen ook extra dagen te geven. Dit heet dan de zogenaamde bovenwettelijke vakantiedagen.
- De wettelijke vakantiedagen hebben na 1 januari 2012 een vervaltermijn van 6 maanden en moeten voor 1 juli van het opvolgende jaar worden opgenomen. Normaal gesproken vervallen de vakantiedagen na deze termijn tenzij er redelijkerwijs niet mogelijk was om de dagen op te nemen. Dan geldt er een andere verjaaringstermijn van 5 jaar. Voor zieke medewerkers geldt deze regel ook en zal bij het niet tijdig opnemen van de dagen te komen te vervallen. Deze verplichting komt voort uit de arbeidsovereenkomst en kunnen bestempeld worden als re-integratieverplichtingen.
- Voor de bovenwettelijke vakantiedagen geldt het oude regime van voor 1 januari 2012 waarbij de verjaringstermijn van 5 jaar geldt. Let op, dat is dus eind 2017! In de wet is de opbouw en afbouw van vakantiedagen voor een zieke medewerkers niets vast gelegd. Zo kunnen er andere afspraken gemaakt worden met de zieke medewerker. Zo kan er afgesproken worden dat er geen bovenwettelijke vakantiedagen wordt opgebouwd tijdens de ziekteperiode. Als een medewerker langdurig ziek is, is dit goed uit te rekenen maar bij kortstondige ziekteperiode is dit meer rekenwerk. Vaak wordt de afslag van de bovenwettelijke vakantiedagen achterwegen gelaten en in de praktijk zullen werkgevers deze rekensom alleen maken bij volledige arbeidsongeschiktheid over de laatste 6 maanden dat iemand ziek is.
Meenemen vakantiedagen naar nieuwe jaar
Wat is redelijkerwijs niet kunnen opnemen van de wettelijke opgebouwde vakantiedagen? Hierbij moet je denken aan werksituaties waarbij de medewerker in het gehele jaar van de opbouw van de dagen en het halve jaar daarna, niet vrij kon nemen. Extreme drukte, ziektegevallen van collega’s en oplever termijnen waarbij de medewerker niet vervangen kon worden. Het is verstandig om dit tijdig aan je werkgever te melden om discussies achteraf te vermijden. Formeel is de werkgever niet verplicht om de medewerker te informeren over de mogelijkheid dat de dagen komen te vervallen. Bij goed ondernemerschap hoort natuurlijk wel dat werkgevers haar medewerkers in staat stellen om de vakantie op te nemen en op zijn minst moet informeren over de houdbaarheidsdatum van de vakantiedagen. Het is daarnaast voor de medewerker van belang om zich ook op te laden met een welverdiende en goed geplande vakantie!
Opnemen van vakantiedagen
In de CAO staat beschreven hoe vakantiedagen kunnen of moeten worden opgenomen. Doorgaans is er een paragraaf opgenomen over de arbeidstijden- of vakantieregeling. Een misverstand is je géén recht heb om gespaarde vakantiedagen in één keer op te nemen voor bijvoorbeeld voor het vroegpensioen. Wel kan je in overleg, en soms ook schriftelijk, een voorstel doen over de opname van de vakantiedagen. Formeel kan de werkgever weigeren en zal dat binnen 2 weken schriftelijk (email kan ook) moeten doen. Reageert de werkgever niet op je verzoek dan staat de ingediende vakantieperiode vast.
Ten minste als er niets geregeld is in de CAO. Het burgerlijk wetboek geeft een redelijke termijn van 2 weken aan maar lijkt wel een goed idee om een reminder te sturen. Mocht er een zwaarwegend bedrijfsbelang zijn en noodgedwongen de vakantie van de medewerker moeten intrekken, dan is de werkgever verplicht om de schade te vergoeden. De wet schrijft verder voor dat medewerkers het recht hebben om minimaal twee weken aaneengesloten vakantie te hebben.
Overige spelregels over de vakantiedagen
De werkgever mag een aantal verplichte vrije dagen opleggen mits het in de arbeidsovereenkomst is vermeld. Hierbij kan je denken aan de bouwvak en de vrijdag na Hemelvaart.
Ziekte tijdens tijdens je geplande vakantie mogen terug geboekt worden en gelden niet als vakantiedag maar als ziekte. Voorwaarde is wel dat je officieel ziek meldt en dat je de procedure volgt die binnen het bedrijf is vastgelegd. Je bouwt bovendien tijdens je ziektedagen gewoon vakantierechten op.
In beginsel mogen vakantie dagen niet uitgekeerd worden. De achtergrond hiervan is het voorkomen dat medewerkers de vakantiedagen verkopen omdat ze het geld goed kunnen gebruiken en hierdoor geen rustperiode opnemen. In sommige CAO’s zijn er wel afspraken gemaakt over de verkoop van extra vakantiedagen.
Mocht je nog geen voldoende dagen te hebben opgebouwd dan is de werkgever verplicht om onbetaald verlof te geven. Zo’n situatie kan voorkomen als je pas kort in dienst bent bij een nieuwe werkgever. Werkgevers mogen niet eenzijdig medewerkers op onbetaald verlof sturen.
ATV & Zwangerschapsverlof
In sommige bedrijven bestaat arbeidstijdverkorting, ook wel ATV. Door meer te werken dan wat er in de CAO staat spaar je uren wat kan oplopen tot dagen. Deze dagen kan je later in de maand of kwartaal opnemen. In beginsel vervallen de ATV dagen niet zodra ze zijn opgebouwd waardoor er een stuwmeer aan ATV en vakantiedagen ontstond. In de meeste CAO’s zijn tegenwoordig hier afsparken overgemaakt.
Tenslotte is zwangerschapverlof geen ziekte. Je bouwt tijdens de zwangerschapsverlof of bevallingsverlof vakantiedagen op. De werkgever mag niet vragen om de verlofdagen op te nemen voor dit verlof. Zwangerschapsverlof (het verlof voor de bevalling) en bevallingsverlof (het verlof na de bevalling) duurt in totaal minstens 16 weken.
Lees meer over vakantiegeld
Lees meer over ATV